Innovatieprogramma voor de landbouw en voeding van de toekomst
Toekomstbeeld voor de landbouw: duurzaam en gevarieerd
De landbouwsector snakt naar een positief verhaal en toekomstperspectief. Een positief verhaal is een vitale bodem waarop gevarieerde flora en fauna leven en gesloten kringlopen de norm zijn. Het mooie is dat voor een toekomstperspectief exact hetzelfde nodig is. Fascinating brengt het positieve verhaal en toekomstperspectief samen.
We kijken naar het hele systeem
Economie
voor welvaart in de regio
Milieu
ruimte voor en in balans met de natuur
Duurzaamheid
een circulair systeem zonder verlies van grondstoffen
Maatschappelijk belang
betrekken van de burger en de lokale ondernemer
Gezondheid
van het individu
En hebben 5 doelen
Hoogwaardige nutritionele producten
Optimalisatie van de nutritionele waarde in de totale keten. Uitgaande van de nutritionele behoefte van de eindgebruiker wordt een optimale mix van nutriënten (macro- en micronutriënten) zo efficiënt en duurzaam mogelijk geproduceerd (genetica, teelt, verwerking en formulering).
Duurzaamheid
In de keten worden emissies gereduceerd, werkend naar een klimaatneutraal systeem, en wordt de biodiversiteit vergroot.
Circulariteit
Door verwerking van alle bij-, zij- en reststromen in de totale keten wordt maximale opbrengst gerealiseerd.
Bodemgezondheid
Door middel van zaken zoals gewasrotatie, strokenlandbouw en gebruik van mest als bron van organische stof en mineralen wordt bodemgezondheid hersteld.
Verdienmodel
Het programma Fascinating draagt bij aan het duurzame verdienvermogen van landbouwers (akkerbouwers én veehouders) en AgroFood-bedrijven in Noord-Nederland.
Bekijk hieronder onze visie op de toekomst van de landbouw
Fascinating is een open innovatieprogramma dat (landbouw)bedrijven, kennisinstellingen en de samenleving verbindt. Het is een initiatief van landbouwcoöperaties Avebe, FrieslandCampina, Agrifirm, Cosun en LTO Noord, in samenwerking met the Institute for Sustainable Process Technology, de provincie Groningen en voedings- en chemische industrie en kennisinstellingen. Samen werken we aan circulaire landbouw: duurzaam en met ruimte voor de natuur, met gezonde voeding en een gezonde opbrengst als resultaat.
De opgaven van Fascinating
De landbouw van de toekomst produceert hoogwaardige, voedingsrijke gewassen, is duurzaam en circulair, verbouwt op een gezonde bodem en draagt bij aan het verdienvermogen van agrariërs. Om dit allemaal waar te maken, werken we in het Fascinating programma aan 4 opgaven met ieder eigen projecten die elkaar aanvullen en versterken. Scroll naar beneden voor meer informatie en een selectie van onze projecten.
Benieuwd naar al onze projecten? Op onze website vind je een totaal overzicht.
1 Zoethouders: Waardevolle reststromen voor het verbeteren van kindervoeding
Producten van kindervoeding voegen vaak synthetische of plantaardige stoffen toe om de ontwikkeling te stimuleren van de afweer, darmbacteriën en hersenen van kinderen.
Deze stoffen kunnen we ook halen uit reststromen van garnalen en kaasproductie. Zo stimuleren we de ontwikkeling van kinderen en maken we duurzaam gebruik van landbouwproducten en reststromen uit de noordelijke voedselindustrie.
2 Optimens: Analyse van de eiwitbehoefte bij de mens en verteerbaarheid gewassen
Vanwege de positieve effecten op de gezondheid en het milieu, wordt er gestreefd naar een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon. Deze transitie heeft gevolgen voor de nutriëntenvoorziening omdat op dit moment de eiwitkwaliteit van plantaardige producten lager is dan die van dierlijke producten. In dit project zal daarom aan de hand van een analyse van eiwitbehoefte bij de mens en verteerbaarheid van circulair geproduceerde gewassen bepaald worden wat de bodem aan eiwitten kan bieden.
3Kansrijke eiwitgewassen: Experimenteel onderzoek naar kansrijke eiwitgewassen
De wereldwijde vraag naar eiwit is niet alleen met dierlijk eiwit in te vullen. Daarom is plantaardig eiwit het product van de toekomst. Met het project Kansrijke eiwitgewassen onderzoeken we welke gewassen het meest waardevol zijn voor mens, natuur en economie. Hierbij letten we op het eiwitgehalte in de plant, de voedingswaarde, de verwerkingsmogelijkheden in de fabriek en het beperken van de reststromen.
In Groningen telen we op verschillende grondsoorten een selectie van kansrijke eiwitgewassen. Denk aan veldbonen, lupine etc. Inmiddels is de tweede fase van dit project afgerond.
Benieuwd naar de resultaten?
Download de eindrapportage Kansrijke eiwitgewassen 2022-2023
4 100 hectare regeneratieve landbouw: Een gezonde bodem en een gezond bedrijf
We staan voor de uitdaging om een groeiende wereldbevolking te voeden met gezonde, hoogwaardige landbouwproducten zonder residuen van ongewenste stoffen. Met dit project willen we het transitiepad versnellen door samen met 40 boeren op zoek te gaan naar regio-, grondsoort-, bedrijfs- en productspecifieke toepassingen van regeneratieve landbouw. Elke deelnemende boer bieden we de mogelijkheid om laagdrempelig 2 tot 3 hectare om te schakelen naar regeneratieve landbouw. Aan de hand van de opgedane kennis in dit project creëren we een blauwdruk voor de opschaling van regeneratieve landbouw in Nederland.
5Praktijknetwerken eiwitteelten: Leren door te doen
Je leert het snelst door zelf een eiwitrijk gewas te verbouwen en ervaringen te delen. In dit project werken we samen aan de eiwittransitie door telers en melkveehouders te interesseren, te betrekken en te enthousiasmeren voor de eiwittransitie. Het praktijknetwerk is een mooie mix van veehouders en akkerbouwers, gangbaar en biologisch. Er zijn nog de nodige uitdagingen in de teelt, zoals opbrengsten en gewasbescherming. Het verwerven en borgen van kennis speelt dan ook een belangrijke rol. Dit doen we door kennisdeling in studiegroepen, themabijeenkomsten, presentaties van experts en praktijkexperimenten waarbij de deelnemers zelf aan de slag gaan met de teelt van eiwitgewassen.
Opgave 3 – Energie-efficiënte en duurzame verwerking
Bij de verwerking van landbouwgewassen gaan veel waardevolle voedingsstoffen (micronutriënten) verloren. Die willen we behouden. Daarom upgraden we bestaande technologieën en ontwikkelen we nieuwe technologieën. Ook is veel energiebesparing mogelijk door slimmer te ontwateren en te drogen. Tijd voor nieuwe processen en benaderingen!
6
Eiwitextractie en zuivering: Op een duurzame manier waardevolle bestanddelen winnen
Plantaardige eiwitten zijn steeds belangrijker in ons dieet. Cosun en Avebe houden zich beide bezig met het winnen van plantaardig eiwit. Zo wint Cosun het eiwit RuBisCo uit suikerbietenblad en haalt Avebe het eiwit Solanic uit de zetmeelaardappel. In het proces om het eiwit te winnen worden nog veel water, energie en chemische stoffen gebruikt. In dit project staat het efficiënter en duurzamer winnen van eiwitten dan ook centraal.
7
ZeoDry: structurele verduurzaming van het sproei-droogproces
Het drogen van eiwitten (al dan niet plantaardig) is een essentieel onderdeel van de levensmiddelen waardeketen. Dit project was een haalbaarheidstudie naar energie-terugwinning uit sproeidrogers middels nieuwe warmtesorptie technologie. Het doel daarbij was een haalbaarheidsonderzoek naar vermindering van het directe energieverbruik van sproeidrogers met 40-50% op de korte termijntermijn en middels innovaties met 70-80% op de langere termijn.
Opgave 4 – Benutting van reststromen
Bij het produceren van landbouwproducten komen reststromen vrij, waar nu vaak nog niets mee gedaan wordt. Dat is jammer, want ze bevatten veel waardevolle grondstoffen. Dit is niet duurzaam. Daarom kijken we hoe we deze grondstoffen optimaal kunnen gebruiken of hergebruiken.
8
Groene Mest Groningen: Circulaire landbouw op het Groningse erf
Groningen loopt voorop in de ontwikkeling van de circulaire landbouw. Minder kunstmest, beter benutten van reststromen en het sluiten van kringlopen. Uit eerder onderzoek blijkt dat er geen externe stikstofbronnen zoals dierlijke mest of kunstmest nodig zijn om gezonde en circulaire landbouwproducten te maken. In dit alternatieve landbouwsysteem floreert de bodemgezondheid, is er een belangrijke bijdrage aan de waterkwaliteit en wordt er een significante emissiereductie gerealiseerd.
Bij 5 Groningse akkerbouwers en op de proefboerderij Kollumerwaard doen we praktijkproeven om de kennis over te dragen aan de agrofoodsector.
9
Kringloopmest op maat: sluiten mineralenkringloop en reductie kunstmest gebruik
Een meerjarige praktijkgerichte haalbaarheidsstudie naar het sluiten van de mineralenkringloop en reductie van kunstmestgebruik. Dit doen we door de inzet van ‘kringloopmest op maat’ bij 6 akkerbouwers in de provincie Groningen met drie verschillende bodemsoorten, lichte klei, zware klei en zand-dalgrond. Op basis van de bemestingsbehoefte van de akkerbouwer wordt kringloopmest op maat geproduceerd door regionale digestaat-mest bewerkers.
10
Energiescans: inzicht in opwek- en gebruiksmogelijkheden van energie op de boerderij
Binnen de landbouw wordt het opwekken, aanwenden en opslaan van (groene) energie steeds belangrijker. Met het project Energiescans gaan we 50 agrarische bedrijven, verdeeld over de provincie en sectoren, inzicht geven in de opwek- en gebruiksmogelijkheden van energie. Hierbij kijken we naar het energieprofiel en welk type energieopwekking het beste past bij de bedrijfsvoering. Ook wordt gekeken waar energiebesparingsmogelijkheden zijn voor het specifieke bedrijf.
Onze werkwijze
Samen met onze partners ontwikkelen we steeds nieuwe projecten die bijdragen aan de ontwikkeling van de landbouw en ons voedselsysteem. Hierbij kijken we naar de vraag en ontwikkelingen vanuit de sector en bespreken we met experts hoe Fascinating daar een rol in kan spelen.
Zo werkt het
Een nieuw idee wordt aangebracht
Zij toetsen met de andere vakspecialisten of het idee voldoet aan de inhoudelijke doelstelling om vervolgens het idee en de mogelijkheden verder uit te diepen
Vervolgens gaat het plan naar de Programma Raad voor advies en toetsing aan de criteria
Het definitieve plan wordt voorzien van een machtiging van de partners en een schriftelijk advies van de Programma Raad aan de bestuurder.
Deze wordt vervolgens doorgezet naar onze inhoudelijke experts
Voldoet het aan de doelstelling? Dan wordt het projectidee uitgewerkt in een voorstel met concrete inhoud, consortium en budgetten
Bij een positief advies wordt het advies uitgewerkt aan de hand van de criteria en programmadoelstellingen. Daarna worden de machtigingen voor de deelnemende project partners ondertekent.
Als laatste wordt het advies ingediend bij de Provincie voor toetsing op staatssteun en volgt er na goedkeuring een beschikking en kan het project starten
Een nieuw idee wordt aangebracht
Deze wordt vervolgens doorgezet naar onze inhoudelijke experts
Zij toetsen met de andere vakspecialisten of het idee voldoet aan de inhoudelijke doelstelling om vervolgens het idee en de mogelijkheden verder uit te diepen
Voldoet het aan de doelstelling? Dan wordt het projectidee uitgewerkt in een voorstel met concrete inhoud, consortium en budgetten
Vervolgens gaat het plan naar de Programma Raad voor advies en toetsing aan de criteria
Bij een positief advies wordt het advies uitgewerkt aan de hand van de criteria en programmadoelstellingen. Daarna worden de machtigingen voor de deelnemende project partners ondertekent.
Het definitieve plan wordt voorzien van een machtiging van de partners en een schriftelijk advies van de Programma Raad aan de bestuurder.
Als laatste wordt het advies ingediend bij de Provincie voor toetsing op staatssteun en volgt er na goedkeuring een beschikking en kan het project starten
Informatie over het lidmaatschap
Organisaties kunnen participeren d.m.v. een Letter of Participation (LoP). Hierin staan de afspraken rondom in-cash en in-kind bijdragen geregistreerd zoals afgesproken in de Fascinating programma en budgetten handleiding. Een LoP is 3 jaar geldig waarin de deelnemende organisaties zich toewijden aan het innovatie platform en bijdragen aan onderzoek in het Fascinating programma. Een membership fee is vereist voor het onderhouden van het netwerk en de organisatie, maar zijn geen bijdrage aan het onderzoeksprogramma. Meer weten? Neem dan contact op via onderstaande button.
Bijdragen aan de landbouw van de toekomst?
Fascinating nodigt actief organisaties en maatschappelijke partijen uit om deel te nemen. Onderstaande organisaties doen al mee en zetten we graag in het zonnetje.
